vrijdag 14 juli 2017

De gouden penning van A.T.

 
Onze zoektocht naar het oeuvre van A.T. van Wijngaarden, stadsarchitect in Medemblik en betovergrootvader van Florence, zette zich dinsdag voort in het Westfries Archief in Hoorn. Het digitale archief had ik afgelopen weken ingekeken en al doorgegeven welke stukken we wilden inzien. In de leeszaal mocht alleen een computer, een opschrijfboekje en een potlood mee. We begonnen met de notulen van vergaderingen van de Hervormde Gemeente in Midwoud. ‘A.T.’ had het ontwerp gemaakt van de kerk die in 1869 werd opgeleverd. We kwamen zijn naam voor het eerst tegen in de notulen van de vergadering van 14 november 1866. Van Wijngaarden werd gevraagd enige modellen voor een nieuwe kerk en een begroting daarvan op te stellen. 
In de volgende vergadering vond het bestuur het belangrijk “om eerst eens uit te gaan en sien eenige kerke dien in de laatste jaare gebouwt zijn”. Op 30 december 1866 ging men met Van Wijngaarden op stap. In deze vergadering werd ook besloten om de predikant dit jaar geen varken maar een nieuwsjaarsgeschenk van 50 gulden te geven. Op 23 april 1867 werd de bouw gegund aan aannemer Hofland die het laagste bedrag van inschrijving had, fl.25.900,-. De bouw was aan het eind van het jaar bijna klaar. De kerkvoogd stelde in november voor om het ‘luijen’ van de klok achterwege te laten daar dit schade aan het nieuwe gebouw kon teweegbrengen. Andere kerkbestuursleden brachten in dat de 'Argietek en Aannemer' verzekerd hadden dat er geen bezwaar was. Er werd bij meerderheid besloten de klok, zoals vroeger in de Oude Kerk, te doen luijen. 
De financiƫle toestand van de kas was wel dusdanig verzwakt dat de vergadering besloot niet een (duurder) hek voor de kerk te plaatsen maar de sloot die door de aannemer was dichtgegooid, weer uit te diepen. Een van de kerkbestuursleden stelde voor de predikant dit jaar weer een varken te geven, maar dit voorstel haalde het niet. De bonus-regeling werd zelfs in het geheel afgeschaft. Wel besloot men de kerk te verzekeren tegen brandschade en kwam er een bliksemafleider op de kerk en toren. Ik hoop dat die verzekering 100 jaar later nog geldig was, want in 1984 ging de kerk in vlammen op. De toren, met inscriptie van de architect A.T. van Wijngaarden, bleef behouden.
De receptiemedewerker vertelde ons bij binnenkomst van het Westfries Archief dat een Medemblikse historicus kennis had gekregen van ons speurwerk. Even later stond hij bij onze tafel en vertelde dat hij A.T. vaak was tegengekomen in de geschiedenis van Medemblik. Hij was blij dat een paar familieleden, nota bene niet-Medemblikkers!, zich in A.T. wilden verdiepen. Ons plan is namelijk om over 2 jaar bij zijn 200ste geboortedag een goed overzicht te hebben van zijn leven en zijn bouwwerken. Hij legde ons uit waar we gericht konden zoeken, zoals in advertenties met aanbestedingen in regionale kranten en ook in archiefstukken van de gemeente Medemblik. Dat leverde na 1 dag al 3 kerken, 5 pastorieĆ«n, 16 scholen met of zonder onderwijzerswoning, 1 woonhuis en 2 raadhuizen op. Verder zorgde A.T. voor de verbouwing van het marine-instituut tot een rijkskrankzinnigengesticht. 
En of we wisten of de gouden penning nog in familiebezit was. Huh? A.T. kreeg namelijk bij zijn 50-jarig jubileum als architect van de gemeente Medemblik een gouden penning met opdruk op voor -en achterzijde. Dat maakt deze zoektocht nog interessanter!!


Het Monument op de Afsluitdijk
50 jaar later
Gisteren reden we via de Afsluitdijk met het herkenbare Monument naar Veenhuizen waar we in een andere familiegeschiedenis terecht kwamen. Namelijk die van Teunis en Catootje, hoofdpersonen in het Pauperparadijs. Een bijzonder sociaal experiment uit onze vaderlandse geschiedenis, goed toneelspel in een geweldige ambiance, en prachtige muziek en zang. Voor wie het niet kent: het is de verbeelding van de roman "Het Pauperparadijs" van Suzanna Jansen. Een must om te lezen!
Kolonie/gesticht in Veenhuizen, nu Gevangenismuseum, en de plaats van de voorstelling (bij vertrek om 23 uur).