Burendag in het azc Gouda

Eén keer per jaar zetten de asielzoekerscentra in Nederland hun deuren open voor buren en belangstellenden. Dit jaar leek dat belangrijker dan ooit. Ik ging langs bij het azc in Gouda, op loopafstand van mijn huis. Het centrum is relatief nieuw en is pas uitgebreid naar een capaciteit van 400 mensen. Ik had er nooit een wanklank over gehoord in de gemeente.

Wachtkamer van de medische dienst in het azc

Binnen viel vooral de ruimte en de frisse uitstraling op: een gezondheidspost, een fitness- en recreatieruimte met biljart en tafelvoetbal. In een andere zaal zaten twee kinderen te tekenen. Terwijl we stonden te kijken, kwam een lange vrouw met een warme glimlach naar ons toe en zei dat ze wel uitleg kon geven bij de tekeningen als dat nodig was. We raakten in gesprek. 

Ze was de moeder en afkomstig uit Gaza. Twee jaar geleden was ze in Nederland voor een tweeweekse cursus watermanagement. Maar toen ze terug wilde vliegen, was er op 7 oktober de aanslag in Israël en daarna de oorlog. Teruggaan was onmogelijk. Sindsdien woont ze in azc’s, onder andere in Gouda. Haar man en vier kinderen zijn pas drie maanden geleden naar Nederland gekomen. Dat moet een heftig weerzijn zijn geweest. Het herenigde gezin verbleef tot gisteren op een andere locatie, maar kon naar het azc Gouda nu daar sinds kort ook gezinsunits zijn.

Ze had de twee jongste kinderen verteld dat er vandaag een feest was in het azc Gouda. Vanwege hun aankomst... Met misschien een  knipoog naar de film La vita è bella, waarin een vader de verschrikkelijke waarheid van het concentratiekamp voor zijn zoontje probeert te verbergen, door te doen alsof het kamp het decor is van een spannend spel. Als je de film nog niet gezien hebt, zeker doen!

Giosué moet zich van zijn vader (Guido) verstoppen totdat iedereen is vertrokken.

De woonunits zagen er anders uit. Drie sobere kamers: één met twee bedden en twee met drie bedden, met voor iedere bewoner een smalle aluminiumkast. Een gemeenschappelijke ruimte met tafel, acht stoelen en keukenblok. En verder één toilet en één douche voor de acht personen.

Ik sprak ook met een Eritrese jongen van 17, die over zijn lange vluchtroute vertelde: via Soedan, Egypte en Libië, en daarna in twee dagen de Middellandse Zee over naar Italië. En met een Jemeniet, die inmiddels een status en woning heeft, maar voor deze dag gezellig terugkwam. Nu hij zekerheid heeft en de taal steeds beter beheerst, is hij in gesprek over een hbo- of universitaire studie.

Hoe anders is deze werkelijkheid dan het verhitte Haagse debat of het luide verzet van rechts-Nederland tegen nieuwkomers. Dit zijn mensen met dromen, talenten en kracht. Met wat steun kunnen zij een aanwinst worden voor onze samenleving.

Ik hoop dat de familie uit Gaza ooit terug kan. Maar eerlijk gezegd vrees ik dat Israël de Palestijnen volledig wil verdrijven en het gebied annexeert.

Ventje

Deze week hebben we een Ventje uitgeprobeerd. In Nijkerkerveen zit het bedrijf dat VW Transporters ombouwt tot Ventje-campers. Wij waren nieuwsgierig of dit vervoermiddel bij ons past, nu een nieuwe levensfase nadert.

Over de inrichting is goed nagedacht. Alles is praktisch ingebouwd. Achterin zit een keukentje met een tweepits gasfornuis, een wasbakje en een bovenlader-koelkast. Daaronder vind je allerlei handige laatjes, die je zowel van binnen als van buiten kunt openen. Aan de wanden hangen magneetborden waar schaar, aansteker en kurketrekker keurig op hun plek blijven.

De bank kan in allerlei standen gezet worden en kun je ’s avonds omvormen tot een bed. Extra slaapruimte is er ook in het hefdak. Dat is leuk bedacht, maar wel een hele klimpartij om erin en eruit te komen. Ik zie me dat over vijf jaar niet meer doen. Maar is ook niet nodig, want de bank slaapt veel beter dan het matras in de bovenverdieping.

De kussens kunnen gebruikt worden als buitenstoelen. 

Onze eerste nacht sliepen we in de kop van Noord-Holland. Daar moest ik, tijdens Open Monumentendag, een presentatie geven over AT van Wijngaarden, de architect waarover ik een boek schreef. Ook drie andere gebouwen van zijn hand (een kerk, een pastorie en een raadhuis) hadden hun deuren opengezet. Geweldig om te zien dat er blijvende aandacht is voor deze architect. En het blijft doorgaan: de eigenaar van het kampeerterrein nodigde me uit om volgend jaar bij de Rotary Club Medemblik een verhaal te houden. Ik heb al toegezegd. De betaling van ons verblijf was daarna niet meer nodig!

De tweede nacht op een troosteloze camperplaats in Brasschaat, naast een drukke weg.

We hadden lukraak onze korte vakantiebestemming geprikt. Het werd Saint-Valery-sur-Somme. Een kustplaatsje in Noord-Frankrijk waar een deel van de baai met eb droogvalt en met vloed weer volloopt. Schilders zoals Degas kwamen hier naartoe omdat het licht er goed is. 

Oversteek van de baai bij laag water van Saint-Valery-sur-Somme naar Le Crotoy. 

Maar ik werd vooral geïntrigeerd door Jean d’Arc. Er staat een monument dat herinnert aan haar passage in december 1430, onderweg naar Rouen, waar haar tribunaal zou plaatsvinden.

Eerlijk gezegd wist ik niet veel meer over Jeanne d’Arc dan dat ze op de brandstapel eindige en de liedjes die haar bezingen. Hoog tijd dus om me bij te laten praten, door Wikipedia én tegenwoordig ook door AI.

Jeanne had al op jonge leeftijd visioenen die haar vertelden dat zij door God was uitverkoren om een cruciale rol te spelen in de bevrijding van Frankrijk van de Engelse overheersing. In 1429, op 17-jarige leeftijd, wist ze Karel VII te overtuigen van haar missie en leidde ze een Franse troepenmacht om de belegerde stad Orléans te bevrijden. Binnen enkele dagen na haar aankomst wisten de Fransen de Engelsen te verslaan. Deze overwinning was een keerpunt in de Honderdjarige Oorlog. Kort daarna trok men op naar Reims, waar Karel VII in juli van dat jaar tot koning werd gekroond, met Jeanne aan zijn zijde.

Maar Jeanne was te eigenzinnig om zich daarna rustig te houden. Ze wilde doorvechten, tegen alle adviezen van de Franse koning in. In 1430 liep het mis: ze werd bij Compiègne gevangen genomen door de Bourgondiërs, bondgenoten van de Engelsen. Die verkochten haar voor een forse som geld aan de Engelsen. Normaal zou een gevangen bevelvoerder zijn vrijgekocht met losgeld, maar Karel VII deed geen enkele poging daartoe. 

Vervolgens kreeg ze in Rouen een proces dat allesbehalve eerlijk was. Ze werd beschuldigd van ketterij en van het dragen van mannenkleren. In de 56 (!) zittingen kon nauwelijks iets strafbaars worden vastgesteld, behalve haar vasthoudendheid in het geloof dat ze een goddelijke oproep had. Uiteindelijk werd ze veroordeeld tot ketterij en op 30 mei 1431, slechts 19 jaar oud, levend verbrand op de Oude Markt van Rouen.

Herman Anton Stilke, Jeanne op de brandstapel, 1843

In 1455 volgde al een herzieningsproces. Getuigen schetsten nu een beeld van een eerlijk, zuiver, integer en dapper meisje. Jeanne werd volledig in ere hersteld. De rechters en aanklagers van het eerste proces, van wie velen nog leefden en hoge kerkelijke functies bekleedden, bleven buiten schot. Eeuwen later, in 1920, werd ze door de katholieke kerk heilig verklaard. 

Het was goed om haar beter te kennen dan uit de songteksten van Leonard Cohens ‘Joan of Arc’ en van OMD’s ‘Maid of Orleans’. Een camperproefrit die begon met slimme lades en een goed bed, eindigde dus met een geschiedenisles over een van de meest fascinerende figuren uit de Franse geschiedenis. Reizen verrast altijd.

En is het Ventje de camper voor deze aanstaande pensionado’s? Daar slapen we nog een nachtje over.