Na alle gezellige rondzendbrieven nu eens een
verhaal over de ziekte die ons elke dag bezig houdt: AIDS. We hebben nog weinig
over deze ziekte verteld en dat gaf misschien de indruk dat het wel mee valt. Integendeel: AIDS is inmiddels doodsoorzaak no. 1 in ons ziekenhuis.
Om een indruk te geven wat hier afspeelt, zal ik een
paar verhalen van patiënten vertellen. Als je zo intensief met AIDS-patiënten
betrokken bent, blijven namen en verhalen in je geheugen gegrift. De eerste keer dat ik een patiënt vertelde dat ze
besmet was met het H.I.V.-virus (de veroorzaker van AIDS) was in februari. De
test was al eerder gedaan, maar het duurde toen maanden voordat we de
resultaten uit Lusaka kregen. De uitslag was positief. Toen deze vrouw, Alice,
in februari opnieuw opgenomen werd, zat ik er tegen aan te hikken om haar de uitslag
te vertellen. Ik werd min of meer gedwongen het haar te vertellen, toen ik
verpleegkundigen op de gang over haar en haar ziekte hoorde praten. Ze werkte
in het resthouse in Mpika als receptioniste en iedereen kende haar wel. Ze was
heel erg geschrokken toen ik het haar vertelde. Ze had wel een vermoeden. De
eerste vrouw van haar man was 2 jaar geleden met dezelfde soort symptomen overleden.
Haar man was ook bij het gesprek en wilde ook getest worden. De volgende dag
overleed ze. Haar man hebben we nooit meer terug gezien.
We hebben lang zitten puzzelen wat er met Charity
aan de hand was. Ze was 14 jaar en kwam binnen met koorts en hoesten. Na 10
dagen was ze vertrokken, maar kwam toch weer snel terug. De koorts bleef bestaan,
ondanks alle antibiotica. Alle testen voor malaria, tuberculose en slaapziekte
waren negatief: In de urine vonden we een trichomonasinfektie, ook een
geslachtsziekte. Zou het dan toch…. De HIV-test was positief: We hebben het
haar vader verteld Zij ontwikkelde ernstige huiduitslag en ook klierzwellingen.
De koorts is nooit weggeweest. Na 2 maanden overleed ze.
Ook in die tijd lag Josephine op de female medical
ward (ward 4), waar ik toen de rondes deed. Ook haar symptomen deden aan AIDS
denken. We testen haar, maar voordat de uitslag er was, voelde ze zich beter en
ik ontsloeg haar. In juli wisselde ik van afdeling en ging naar de kinderafdeling
(ward 3) en de TB-afdeling (ward 8). Op ward 3 zag ik Josephine terug met haar
kind Ireen, die erg onder haar gewicht zat. Ik vertelde haar de uitslag van de
test en zij wilde ook graag dat Ireen getest werd Ondertussen had ik Ireen op
een TB-proefbehandeling gezet, en ze knapte erg op en begon te lachen en te
spelen. Ze verhuisden naar ward 8. De testuitslag van Ireen was
negatief: 50% van de kinderen van HIV-positieve moeders zijn positief. In de 2
maanden TB-behandeling in het ziekenhuis groeide Ireen goed Met de moeder ging het
op en af. Soms dagen diarree. Eén keer, na een vrij weekeinde, vroeg ik me af of
ze het gehaald had. Gelukkig kwam ik haar zwaaiend in de gang tegen. In
augustus heb ik hen ontslagen en ze zouden na 1 maand voor controle terugkomen.
Ze zijn nooit meer geweest.
Magdalena, 27 jaar, had ik opgenomen op ward 5
(gynaecologie). Ze was 7 maanden zwanger. Bij onderzoek van haar zwangere buik
voelde ik dat er twee kinderen waren. Ze reageerde mat, toen ik haar dit vertelde.
Ze beviel een maand later en de twee kinderen deden het redelijk goed.
Magdalena kreeg koorts (39-40 °C). We zien vaak dat na een bevalling of
operatie, als het immuunsysteem al minder goed werkt, plotseling symptomen van
HIV-infektie optreden of versterkt worden. We hebben haar getest en de test was positief: Ik heb het de moeder verteld. Toen het een beetje beter ging is ze
naar huis gegaan. Niet voor lang. Na een week kwam ze terug en na een paar dagen
ging ze dood. De kinderen werden meegenomen door haar zuster.
In Malama, het dorp tegenover het ziekenhuis, is een
grootmoeder die voor 3 kleinkinderen moet zorgen. Twee dochters van haar zijn
al aan AIDS overleden. "Het is oorlog": zei een AIDS-arts uit
Lusak:a. Een hele jonge generatie sterft, maar het treft alle lagen in de
bevolking. AIDS openbaart zich hier vooral door middel van gewichtsverlies,
diarree en lymfklierzwellingen. Gordelroos bij jonge mensen is een bijna zeker
teken van HIV-infektie. Een bijzondere vorm van huidkanker (Kaposi's sarcoom)
zien we hier ook regelmatig. Verder veel schimmelinfekties in de mond. Soms zien
we hele ongewone, onverklaarbare symptomen, die dan toch te maken hebben met HIV-infektie,
zoals plotselinge zenuwuitval (in het gezicht, halfzijdige verlammingen),
bloedarmoede, bepaalde mond- en huidafwijkingen.
In juli namen we een 1-week oud kindje op met grote
blaren op de benen, die opengegaan waren. De voeten stonden al in een soort dwangstand.
Het meisje groeide in de 4 weken dat ze opgenomen was geen gram en bleef 2 kg
wegen. Ik heb de moeder getest en zij was positief (we noemen dit een 'healthy
carrier state"). Toen ik de uitslag vertelde, barstte ze in tranen uit. Ze
vertelde dat ze nooit een andere man dan haar echtgenoot had gehad. De volgende
dag heb ik met hem gepraat en hij vertelde dat hij "many girl friends, many
times" had, ook tijdens hun huwelijk. Hij was natuurlijk ook HIV-positief:
Dit is nog maar een topje van de epidemie. Elke week
gaat er wel iemand dood aan AIDS. Elke dag wordt wel iemand opgenomen met AIDS
of AIDS Related Complex (ARC).
 |
| Anti-AIDS drama groep Kanyama |
 |
| Voorlichting |
 |
| Tribunes zitten vol met patiënten, relatives en personeel |
We beginnen 1990 een uur eerder dan jullie, dus snel
"veel liefs in 1990" schrijven, voordat het vuurwerk hier losbarst.
