De vorige rondzendbrief schreef Gerard over
Koninginnedag. De reden was onder anderen, dat ik met Douwe in de 'Times of Zambia' zou verschijnen. Op 30 april was door de pers namelijk een
foto van Douwe en mij, en van Heleen en Gijs (uit Mporogoso, ook in de Noord-Provincie)
gemaakt. Ze hadden beloofd de foto in de krant te zetten. Teleurstelling toen
de volgende dag alleen maar een klein berichtje over de viering in de krant
stond en geen foto. Toen we half juni de kranten van de laatste twee weken
doorbladerden kwamen we toevallig deze foto in de krant van 2 juni tegen. Dus
toch. Ik zal verder niet meer schrijven over koninginnedag, maar alleen dit: we
kregen geen tranen in de ogen toen we het Wilhelmus hoorden. Op de
voorbereidingskursussen was ons verzekerd dat na jaren in de vreemde ons een
brok in de keel zou schieten en de tranen in de ogen zou springen bij het horen
van het volkslied. Dus niet.
Het is ook weer de eerste keer dat ik schrijf na m'n
verblijf in Nederland in januari. Ik ben weer aan m'n werk begonnen,
wat heel goed bevalt. Brenda en Noreen, een nieuwe oppas, zorgen voor Douwe. Hij
kan het goed met ze vinden.
Sinds m'n terugkomst zijn er weer wat veranderingen
op m'n werk. We hebben er bijvoorbeeld nu een "special clinic" bij.
Dit is een buro, waar we een keer in de veertien dagen de ernstig ondervoede
kinderen terugzien. Het leuke is dat je nu een aantal maanden de moeders en de kinderen
goed leert kennen en zo ook via gezondheidsvoorlichting en persoonlijke
gesprekken mensen inzicht kunt geven in het probleem van de ondervoeding van
hun kind. Tijdens de gewone "underfive clinics" is deze aandacht niet
mogelijk. Meestal zien we dan op een ochtend tussen de 80 en 100 kinderen. Op
een "special clinic" komen er 10 moeders per keer. Door deze
intensieve aandacht zie je ook een verbetering optreden in de gezondheid van
het kind. Verder ben ik net begonnen met het opzetten van een onderzoekje naar
het aantal weeskinderen. Steeds meer kinderen verliezen hun moeder of beide ouders
door AIDS. Op het moment schat men dat er 75.000 kinderen moeder
of beide ouders missen en voor 2000 verwacht men dat dit aantal gestegen zal
zijn naar 600.000. We zien steeds meer grootmoeders met kleinkinderen of
vrouwen met twee kinderen aan de borst, een kind van haar zelf en een ander van
een overleden zus. We kunnen nog niet overzien hoe groot het probleem in
Chilonga zal zijn, maar de toekomst ziet er niet veelbelovend uit.
 |
| Under five clinic in een van de dorpen |
Het werken en leven in Zambia en het hebben van een
kind is goed te combineren. Waarschijnlijk beter dan dat je dat in Nederland
kan voorstellen. We wonen namen vrij dicht bij het ziekenhuis en gaan in de koffiepauze naar huis. Ook met de lunch eten we thuis. Mijn werk zit er meestal
om 4 uur op. Dit houdt in dat we Douwe tussendoor veel kunnen zien en dat het
hebben van een full-time baan niet echt bezwaarlijk maakt. Dat wil niet zeggen
dat we altijd de gelegenheid hebben om bij hem te zijn. We weten dus ook niet
wat hij de hele dag uitspookt. Soms horen we dat hij bij andere kinderen van
z'n leeftijd aan het 'spelen' is geweest. Brenda, Noreen of een van
de tuinjongens Frederik of Raphael nemen hem dan op de rug in een chitenge
overal mee naar toe. Nu begint ook de tijd te komen dat hij overal op klautert
en afvalt. Zo nu en dan heeft hij ook een dikke buil op z'n hoofd. Brenda voelt
zich vaak schuldig en vertelt dan dat hij weer eens gevallen is. Het gebeurt
bij ons ook regelmatig. Douwe ontwikkelt zich razendsnel, maar misschien ook
wel heel normaal. Vergelijkbaar met Zambiaanse kinderen ligt hij duidelijk
voor. Met 8 maanden trok hij zich op tot staan en doet nu niets lievers dan
rondlopen. Nog niet los. Verder brabbelt hij heel veel, reageert overal op en ziet
er stevig uit. Dat doen veel Zambiaanse kinderen ook niet. Zo is er ook een Gerald,
die op dezelfde dag in Chilonga geboren is als Douwe. Hij zit wel drie kilo
onder Douwe en ziet er beroerd uit. De moeder is pas opgenomen met open
tuberculose en misschien is dat niet het enige... Op de MCH (moeder- en kindzorg) let ik nu veel meer op het gewicht en de ontwikkeling van kinderen. Als
je dan kinderen weegt die twee jaar zijn en minder wegen dan Douwe, soms zelfs
de helft van zijn gewicht, dan ligt het voedingsprobleem veel scherper voor de
geest.
Ik weet niet of jullie dat ook hebben, maar ik vind
dat de tijd zo snel gaat. Misschien weet je nog dat we weg gingen in januari
1989. Als deze brief je bereikt, hebben we nog minder dan een half jaar te
gaan. Ik kijk er wel naar uit om weer in Nederland te zijn, maar zal het leven
hier ook wel gaan missen. We gaan ons werk en leven hier langzamerhand afbouwen.
P.S. Rare kranteknipsels blijven ons achtervolgen.
Zo stond er laatst in het NRC dat er een aardbeving was in Assen, met het
epicentrum in Geelbroek. De kracht op de schaal van Richter was 2,5. Gelukkig
was er geen materiële schade, laat staan persoonlijk letsel. Is het raar? Of
komt het omdat we met andere problematiek te maken hebben?
