Country visit Finland

Op uitnodiging van het Europese Centrum voor Ziektebestrijding (ECDC) was ik deze week in Finland. ECDC doet samen met WHO Euro zogenaamde ‘country visits’ om met een team van experts landelijke tbc-bestrijdingsprogramma’s onder de loep te nemen. Finland is het vijfde land dat nu bezocht werd. Estland, Portugal, Bulgarije en Roemenie gingen Finland voor. Nederland had eigenlijk de primeur, want hier werd al in 2003 en 2008 al een dergelijk bezoek georganiseerd, waarbij we zelf een aantal buitenlandse experts uitnodigden om kritisch naar onze tbc-bestrijding te kijken. ECDC en WHO moeten vanwege hun onafhankelijke positie wel een stuk voorzichtiger opereren, en een echte visitatie (review) wordt in andere culturele en/of politieke settings soms ook niet evenveel gewaardeerd. Diplomatie is dus geboden bij een dergelijk bezoek.

Ik hoefde eigenlijk niet echt na te denken toen het telefoontje van ECDC een maand geleden kwam, want het is voor Nederland ook bijzonder leerzaam om op deze wijze eens in de keuken van een land met weinig tbc-gevallen te kijken. Het enige probleem is eigenlijk de tijd die zoiets vergt. Uiteraard voelde ik me ook vereerd met de uitnodiging, is het voor mezelf ook leerzaam en nuttig voor toekomstige contacten, en is het natuurlijk vreselijk leuk om naar een ander land te gaan. Ik was nog niet eerder in Suomi, het veenland, geweest.

Helsinki Vantaa Airport

Zondag had ik al een vroege vlucht naar Helsinki om ook nog een half dagje wat van de stad te zien. De winter had net zijn intree gedaan in Nederland, en uiteraard ook in Finland. Vanuit de lucht was een wit landschap te zien met bevroren meren. Met een lijnbus ging ik naar het treinstation in het centrum. Daar merkte ik pas dat ik me wel heel slecht voorbereid had. Ik zocht in mijn computer naar de straatnaam van mijn hotel. Een onuitsprekelijke naam (Kluuvikatu), zoals meer Finse namen. Overigens is Finland tweetalig, want Zweeds is ook een officiële taal en alles is tweetalig. Na wat vragen bleek het hotel gelukkig dichtbij het station te liggen. Aan de receptioniste vroeg ik wat ik zo halverwege de middag nog kon doen en zij adviseerde me om naar een eiland met een fort te gaan. Ik had mazzel dat de veerboot op het punt stond om te vertrekken. De zon was al onder en de (lange) schemer was begonnen. Op de boot las ik dat Suomenlinna een eiland is met een bijzondere historie en op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. In de zomer is dit een belangrijke toeristische trekpleister, maar met de gure wind waren er nu vooral wat Finnen op de kerstmarkt afgekomen. Het eiland heeft verschillende oude vestigingen met kanonnen gericht op de Finse golf. De golf is de vaarroute naar St. Petersburg. Aan de overkant ligt Tallinn, de hoofdstad van Estland, op 2 uur varen. Ik wandelde naar King’s Gate, de punt van het eiland en zocht op de terugweg de warmte op van een houten theehuisje dat nog open was. De Glögi, een soort glühwein van hete appelsap met rozijnen, bracht me weer wat op temperatuur. Met een temperatuur van 17 graden onder nul en de zeewind was het een kou die ik me wel kon voorstellen, maar eigenlijk nooit had meegemaakt.

Ook Helsinki ziet er in deze tijd van het jaar, waar iedereen dik ingepakt rondloopt en de bomen verlicht zijn, heel mooi uit. Het is een overzichtelijke stad. Elke dag gingen we met het trammetje naar het landelijk kantoor van infectieziektebestrijding (soort RIVM) om daar via presentaties een beeld te krijgen van de sterke en zwakke punten van het Finse tbc-bestrijdingsprogramma. Dinsdag hadden we een dinertje van het ministerie en het 'RIVM', en stond een typisch Fins kerstgerecht op het menu: rendierfilet. Woensdag gingen we naar Turku, 160 km van Helsinki, waar we het universiteitsziekenhuis bezochten, het nationaal referentielaboratorium, en op de terugweg nog een bezoek brachten aan een grote huisartsenpost. Donderdag was de laatste dag van ons bezoek en rapporteerden we onze bevindingen op het ministerie van volksgezondheid.

En toen begon mijn terugreis... Het was al chaotisch op het vliegveld omdat Finnair staakte. Ik waande me nog gelukkig met mijn KLM-ticket, maar dat was voorbarig. Door de sneeuwval in Nederland werden een aantal vluchten geannuleerd, zoals de vlucht naar Amsterdam. Zoiets wordt pas bekend nadat de vlucht eerst een paar uur als vertraagd is aangekondigd. Er zat niets anders op om net als veel andere gestrande passagiers een paar km van het vliegveld op een lelijk terrein in een hotel te overnachten. De eerste mogelijkheid met KLM naar Amsterdam was pas zondag, maar ik kon ’s avonds mijn vlucht telefonisch omboeken: via Finncomm, een kleine maatschappij, naar Düsseldorf en vandaar met KLM naar Amsterdam. Om half 5 liet ik me wekken om op tijd mijn ticket op te halen. Ik vond het wel gek dat de vlucht niet op het scherm stond. Via de website kon ik alleen wat binnenlandse vluchten vinden van deze maatschappij en een paar naar de Baltische Staten en Roemenië. Om 7 uur verscheen een medewerker van Finncomm bij de vertrekbalie, en zij was ook een beetje verbaasd over deze vlucht. Na wat zoeken in de computer vertelde ze dat de vlucht 2 uur vertraagd was. Ik had nog maar weinig vertrouwen dat deze vlucht zou plaatsvinden, maar uiteindelijk kwam het toch nog goed. De piloot zette er gelijk een flinke vaart in waardoor de koffiepot op de grond viel en de koffie over de vloermat ons toestroomde. In Düsseldorf was mijn vlucht naar Amsterdam al weg, moest een nieuw ticket regelen, mijn doorgeboekte bagage uit een verlaten hal halen, en checkte ik opnieuw in. Dat deze vlucht ook vertraagd was ‘due to adverse weather conditions’ (barre weersomstandigheden), is denk ik overbodig te vermelden. Deze vertraging was maar een uurtje.

Vertrek met Finncomm

Boven een besneeuwd Ruhrgebied