Vorig jaar kreeg ik een mailtje van DI-RECT: aankondiging voor clubshows in België en Duitsland. “Jij kunt daar bij zijn via deze speciale pre-sale, omdat je ooit eerder al kaarten kocht voor één van onze shows”, stond er. En dat klopte. In 2020 hadden we tickets gekocht voor een livestreamconcert van de band in onze huiskamer. Het was coronatijd, alles lag stil. DI-RECT kwam dus met het idee van deze livestream. Zelf konden we ook wel wat afleiding gebruiken. Dus zaten we klokslag acht uur klaar op de bank, met een drankje en een schaaltje nootjes.
DI-RECT speelde
in een lege Koninklijke Schouwburg. Het was een mooie avond met muziek die
raakte. Het nummer Soldier On – wat doorzetten betekent – was eerder dat
jaar uitgebracht. Het beeld van Marcel Veenendaal die door de verlaten
DWDD-studio’s liep, staat me nog steeds helder voor de geest. Een iconische
opname, symbolisch voor die bizarre tijd.
Nou was het niet alleen
DI-RECT die mijn interesse wekte, het was vooral Berlijn. Een bijzondere stad
om steeds terug te keren. DI-RECT speelde in de KulturBrauerei, een geweldige
plek in de stad, verscholen achter de Schönhauser Allee. Ooit een brouwerij, nu
een complex van zes binnenplaatsen en twintig gebouwen van rode en gele
bakstenen. Hier vind je een mix van nachtclubs, restaurants en theaters. Het
concert vond plaats in de Frannz Club, een zaaltje dat zo’n 300 mensen kan
herbergen, waardoor er een intieme sfeer ontstond. Aan het eind van het concert
bedankte Marcel Veenendaal het publiek en zei: “Ik kan volgens mij gewoon
Nederlands praten”.
Een Duitse
collega gaf als tip mee om de Boros-collectie te bezoeken, die zich bevindt in de
Reichsbahnbunker aan de Friedrichstraße. Deze bunker is gebouwd door nazi-Duitsland
tijdens de Tweede Wereldoorlog als schuilkelder voor 1200 mensen. De betonnen muren
van de bunker zijn tot 2 meter dik. Aan het einde van de oorlog schuilden tijdens
de luchtbombardementen er zo’n 4000 mensen in het complex.
In de DDR-tijd
deed de bunker dienst als opslagplaats voor tropisch fruit, uit Cuba, en stond
het onder de Oost-Berlijners bekend als de bananenbunker. In de jaren negentig
werd de bunker ingenomen door anarchistische groepen die er hardcore-, techno-
en housefeesten organiseerden. Onze gids vertelde dat als de kaarsen tijdens
deze feesten uitgingen, door gebrek aan zuurstof, de feestgangers de bunker moesten
verlaten.
In 2003 kochten
Christian en Karen Boros de bunker en veranderde het in een kunstgalerie, de Boros Sammlung (Boros-collectie). De
kunstverzamelaars wonen zelf op de bovenste verdieping van de bunker. Ik vraag
me wel altijd af waar ik naar kijk als ik bij zo’n tentoonstelling van moderne kunst
(‘contemporary art’) ben. Met een klein groepje van 20 mensen werden we door de
rauwe betonnen zalen van de bunker geleid. De toelichting van de gids over de
geschiedenis van het gebouw en de kunstwerken was erg nuttig. Foto’s maken strikt
verboden. Wel heb ik op het internet een foto gevonden van de zwarte massa die in
een van de ruimtes lag, als een soort lavastroom. Het bleek het restant te zijn
van wat overblijft na het koken van 60.000 flessen Coca-Cola, een idee van de
Chinese kunstenaar He Xiangju. Ik heb nog geen Coca-Cola meer gedronken…
