Johan Cruijff

“Una notitia triste”, hoorde ik de Spaanse nieuwslezeres in het journaal zeggen bij het overlijden van Johan Cruijff vandaag. Een sierlijke voetballer. Een danser. 
Ook een roker, die in de tijd dat we nog weinig wisten van de schadelijke effecten, reclame maakte voor Caballero. Roken bleek slecht voor z'n kransslagaders en ook slecht voor z'n longen. 

Mijn voetbalherinnering gaat terug naar 1969-1970. Feyenoord won de Europacup 1 en daarna ook de wereldbeker met een 1-0 overwinning op het Argentijnse Estudiantes. De bal werd van de linker hoek van het veld teruggelegd op Joop (‘brilletje’) van Daele, die met een streep de bal in de linker hoek legde. Boven mijn bed hing het Feyenoord elftal met de foto’s van Eddy ‘P.G.’ en Ove Kindvall. Geen voetbalplaatjes, maar uitgeknipte foto’s uit de krant op een zwart A4-tje geplakt. Het jaar daarop werd ik voor Ajax. Klaas Nunninga, Henk Groot, Piet Keizer, Sjaak Swart en Johan Cruyff. Later ook de andere goden zoals Johan Neeskens, Dick van Dijk, Ruud Krol, Johnny Rep en de broertjes Mühren. Drie keer op rij werd de Europa Cup 1 gewonnen en 1x de wereldbeker na een overwinning op Independiente. Gouden jaren.

En toen 1974. Het legendarische WK in Duitsland. Ik kan me de opwinding nog herinneren. Iedereen schafte een kleurentelevisie aan. Volgens mij kwam kochten wij die zomer ook een kleurentelevisie. Snabbel en babbel (Krol en Suurbier) waren de sfeermakers van het elftal. Zondag 7 juli was de finale. Bij grote uitzondering gingen we niet naar de kerk en keken we met z’n allen naar de wedstrijd. Het was doodstil op straat. Nederland had de aftrap, tikte de bal rond en speelde Cruijff aan die het strafschopgebied in slalomde en onderuit werd gehaald. Neeskens schoot de 1-0 binnen. Geen Duitser had de bal aangeraakt. De rest van de wedstrijd is geschiedenis.

Cruijff heb ik 1x zien voetballen. Na zijn successen in Barcelona nam hij afscheid in Barcelona. Op 7 november 1978 kreeg hij ook een afscheidswedstrijd in Amsterdam, in het Olympisch Stadion. Ik woonde net een jaartje in Amsterdam en het leek me de kans om hem te zien spelen. Tegenstander was Bayern München. Maar die haalden hun gram. Zij speelden scherp en tackelden hard, terwijl de Amsterdammers misschien al een biertje vooraf aan de wedstrijd hadden gedronken. Het werd Cruijff’s grootste nederlaag! 8-0…

Vandaag is de grootste Nederlandse sporter overleden.

Praag, Tsjechie

Reizen is schrijven.

"U heeft waarschijnlijk gemerkt dat we de landing hebben afgebroken", zei de KLM-gezagvoerder gisteren. En daarna iets over een 'rabbit'. In het Nederlands vertelde hij het nog een keer. Het vliegtuig voor ons had een konijn aangereden. Wat men op de grond moest doen werd niet duidelijk. Vrees dat het konijn het niet overleefd heeft. We landden daarna veilig op het Vaclav Havel vliegveld.

Dinsdag stuurde een collega van het RIVM me pas de uitnodiging door voor een meeting in Praag. Hij had het niet eerder in zijn mailbox gezien vanwege de zika-drukte. Starttijd bijeenkomst 8 uur op zaterdag en afsluiting 14 uur. Het onderwerp was relevant en actueel om namens Nederland in te participeren: tbc-screening van migranten, waaronder asielzoekers. In 5 Engelssprekende landen (Australië, Nieuw-Zeeland, Amerika, Canada en Engeland) wordt pre-entry screening gedaan. Studenten, arbeidsmigranten en uitgenodigde vluchtelingen worden in hun land met een longfoto onderzocht en als tbc wordt vastgesteld moet men eerst behandeld worden. In Nederland, en andere Europese landen, doen wij het tbc-onderzoek zelf. Met asielzoekers zien we echter al veranderingen komen. De eerste 50 herplaatste asielzoekers uit Griekenland kwamen vorige maand met een medische intake inclusief screening op tbc op Schiphol aan. Naar zeggen moeten er dit jaar nog 9000 komen. Maar dat was voor de Merkel-Turkije (en Rutte) deal.

Deze week kwam tbc ook een klein beetje in het Nederlandse nieuws, omdat we een artikel over tbc bij asielzoekers in het Nederlands Tijdschrift van Geneeskunde publiceerden (je kunt het downloaden: https://www.ntvg.nl/artikelen/tuberculose-bij-asielzoekers-nederland-0), we de jaarcijfers bekend maakten (6% meer dan in 2014) en een vijfjarenplan om tbc beter aan te pakken uitbrachten. Het plan werd vrijdagmiddag bij VWS besproken. Een geslaagde bijeenkomst. Ik vertelde dat we over twee jaar stand van zaken wilden bespreken. "Dan pas", zei de directeur publieke gezondheid een beetje teleurgesteld. Dat aanbod nemen we dus graag aan en zullen volgend jaar terug komen.

M'n meeting zit erop en was heel nuttig. Een klein clubje van 25-30 mensen. Vertegenwoordigers van de EU, WHO Europese regio, Zweden, Noorwegen, Engeland, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Servië en Griekenland en Amerikanen, Australiërs en een Nieuw-Zeelander. Er zijn nog nooit zoveel mensen als nu op de vlucht en ontheemd. Dat heeft ook allerlei consequenties voor de tbc-bestrijding en vraagt om Europese samenwerking.

Net nog een uurtje over de Karel V brug, de paasmarkt en door Praagse straatjes gewandeld. Het was frisjes. En met een tussenstop in Parijs ben ik nu 24 uur later weer in Amsterdam. Voelde me wel aangesproken door het artikel in de Volkskrant vandaag over de 'overwerkcultuur': 'working nine to (minstens) nine'.

Kerker onder beeld op de Karel V brug

Liftwedstrijd

Het voorjaar van 1982. Lente- en reiskriebels. Een jaar eerder had ik 5 maanden door Afrika gereisd en was daarna weer op CASA400 bij het Amstelstation in Amsterdam gaan wonen. Hier begon ool de Gooise weg (A1), met direct na de verkeerslichten een ruime uitwijkplek voor auto’s om lifters mee te nemen. Ik stond er ook vaak, want de trein was duur en studenten nog niet 'verwend' met een ov-kaart. Liften was sowieso fun. Ik heb heel wat bordjes vastgehouden. Een heel enkele keer steek ik m’n duim nog wel eens omhoog.

Op de 10e verdieping had ik een prachtig uitzicht op de liftplaats. Ik tuurde heel wat uurtjes naar buiten om te zien of lifters succesvol waren. Het was ook de tijd dat ik wat blues in m’n leven had en de bluesmuziek van Harry’s Muskee’s Cuby & the Blizzards ontdekte. De teksten 'Somebody will know someday', 'Blues is the only feeling that is so true' en 'The sky is crying' kalkte ik als een ‘outcry’ in liften. ‘Groeten uit Grollo’ draaide ik grijs op mijn pick-up. HJ, Andries en Jacqueline (later m’n schoonzus) waren medebewoners van de studentenunit. HJ was een Herman Brood-fan. Brood was toen net populair met zijn LP Shpritsz en liedjes als 'Dope sucks'. En dat was dezelfde Herman Brood die de piano op 'Groeten uit Grollo' speelde. Daarmee ontstond ook een hechte vriendschap tussen HJ en mij en hebben we ‘Harry’ vaak ergens zien optreden.

Het idee kwam spontaan, misschien wel dezelfde dag, om een liftwedstrijd naar Grollo te houden. De regels waren als volgt: HJ en ik zouden met een tussenpoos van een uur vertrekken. Bestemming Grollo en melden in de kroeg. We gingen er vanuit dat er maar 1 kroeg was en dat klopte. Bij aankomst Andries bellen (de mobiele telefoon moest nog worden uitgevonden) die vervolgens de tijd noteerde. Degene die het snelst de afstand overbrugde was winnaar. De tos bepaalde dat ik als eerste weg moest, om 15 uur. Ik voelde het gegniffel aan de overkant toen de auto’s maar voorbij raasden. Een half uur later was ik dan eindelijk op pad. Bij het Hoevelaken klaverblad liet ik me afzetten door de bestuurder die verder naar het oosten reed. Een zakenman pikte me op en was vooral boos, omdat ik, maar vooral ook hij het risico liep op een boete om daar te stoppen. Daarna kreeg ik een lift van een trucker die via z’n bakkie regelde dat ik op een parkeerplaats overstapte op een andere truck richting Veendam. Hier zat het geheim van mijn overwinning: niet de Beilen-afslag nemen, die wat eerder is, en hemelsbreed korter is naar Grollo, maar even een bocht maken. En dat wist ik, omdat ik naast een tandenborstel ook een kaart van Nederland in de binnenzak van m’n lange regenjas had gestopt. De laatste paar km had ik ook snel een lift en werd bij Café Hofsteenge afgezet. Met de aaneensluitende liften zal het rond half 7 zijn geweest. Ik belde Andries en ging aan de bar zitten en bestelde een bord patat en bier. Ik hield de tijd en de deur goed in de gaten, maar na een uur was de uitkomst van de wedstrijd duidelijk: ‘Ik had gewonnen’. Een half uur later deed HJ zijn verhaal. Op de Gooise weg had hij maar kort gestaan en werd door een snelle auto meegenomen. “Kat in het bakkie” dacht hij en na een paar liften was hij bij afslag Beilen. Eén lift had hem daarna nog naar Amen gebracht, maar toen was het stil op de boerenweggetjes. Er zat niks anders op om naar Grollo te lopen, een uur lang. En daar verloor hij zijn voorsprong.

We kwamen die avond niet meer van de barkruk af en hoorden de verhalen aan over Harry en Herman: “Harry was een goeie jongen, maar Herman…”. Herman die ’s ochtends een uur met de Telegraaf op het toilet zat te poepen. Na een tijdje vroegen we de kroegbaas naar een logies-adres. Hij belde wat particuliere adressen, maar toen dat niet lukte, zei hij dat we ook wel aan de overkant konden slapen in een soort schuur met stapelbedden. En dat deden we toen de kroeg dicht ging. De volgende dag lifte HJ naar Enschede en ik naar Ermelo.

Maar waarom nu dit verhaal? We zijn een weekendje in het noorden, slapen in een B&B in de oude veldwachterswoning in Rolde (met Bromsnor op de muur) en vertrekken NU naar het Drents museum voor de Harry Muskee ‘Windows of my eyes’ tentoonstelling. Later meer....