9. Het leven is hier vaak een film

Nog even vlak voor ons vertrek een brief uit Zambia. De tijd vliegt voorbij en de laatste weken zullen ook wel zo om zijn. 1 mei vliegen we 's avonds uit Lusaka.

Het is vandaag zaterdagmorgen, met Nederlandse zomerse temperaturen, dus niet te heet. Als ik nu al aan onze vakantie in Nederland denk, heb ik allerlei gemengde gevoelens. Het lijkt me heerlijk om iedereen weer terug te zien en bij te kletsen. Het lijkt me ook heerlijk om eens lekker uit eten te gaan en eens niet te denken aan de schaarste die hier, ook in ons huis, vaak is. Ik hoop ook eens lekker te kunnen uitrusten. Het werken hier is erg vermoeiend en houdt nooit op. Maar het lijkt me ook vreselijk druk in Nederland.  Ik zie nu al tegen het lawaai, de overvolle winkels en de drukke straten op. We zullen ons zo nu en dan wel even terug trekken in ons vakantiehuisje in Maarn.

"Zambia" en "Chilonga" zal ons tijdens ons verlof niet loslaten. Voordat we ook zelf op een afstand ons werk en leven zullen proberen te relativeren, eerst nog wat verhalen er midden uit.

Het leven is hier vaak een film. Zo ook gistermorgen. Een man was op z'n fiets naar het ziekenhuis gekomen, omdat z'n zwangere zus ziek thuis lag in Mufubushi. Ze braakte en kon niet naar het ziekenhuis komen. Onze ambulance wordt gebruikt voor vaccinatiecampagnes en is maar zelden beschikbaar om patiënten op te halen. Gisteren was het Goede Vrijdag. De ambulance was thuis, maar ook de chauffeurs hadden een Bank Holiday. Ik.had het niet zo druk en ben samen met deze man en een leerling midwife Judith op pad gegaan. Mufubushi is zo'n 20 km hier vandaan. Eerst over de verharde weg, daarna een dirt road en vervolgens moesten we een pad op wat niet gemaakt was voor auto's. Na een paar km kon de auto ook niet verder. De auto lieten we achter en lopend gingen we verder, naar beneden richting rivier. De man op z'n fiets voorop, daarachter Judith en ik over het smalle pad tussen 3 meter hoog gras en maïsvelden. Bij de bananenstruiken rechtsaf en verder door het hoge gras. Na 10 minuten kwamen we bij z'n huis aan. In de insaka, open hut, lag de vrouw op de grond. Ze had hoge koorts. Ze moest ondersteund worden en werd door de familie naar de auto gebracht. Ik liep nu met de zus voorop. We bekeken de maiskolven en ze vertelde dat de oogst dit jaar niet goed zal zijn. Ook de zonnebloemen waren niet goed, hoewel ze er wel mooi bij stonden. De regens zijn in maart bijna een maand uitgebleven. Nu regent het zo nu en dan weer, maar iedereen zegt dat het te laat is. In het ziekenhuis bleek dat ze malaria had. Haar temperatuur was bijna 41 °C en 's avonds is ze bevallen.

Ook begin maart heb ik een patiënt opgehaald. Een kopie van de brief die ik van de clinical officer kreeg, zit bij deze rondzendbrief. Nabwalya ligt meer dan 100 km van Chilonga in de Luangwa Valley. In de regentijd zijn de bruggen weggespoeld en kan je er niet met een auto komen. Dit is natuurlijk zo'n sterk en gemakkelijk 'tropenverhaal', maar het geeft ook wel aan hoe hard het leven hier is. Twee dagen later dan gepland kwamen ze in Ntunta en 14 maart is hij achter op de pick-up naar Chilonga gegaan. Mukuka maakt het nu gelukkig goed en ik heb z'n been kunnen behouden.

Ntunta Camp, bij de escarpment

De patiënt in de hut

"Skingraft", huidplastiek die wonderwel goed is aangeslagen

Op 12 maart hebben we ook een vervelende kant van het hier wonen meegemaakt. Nadat bij de buren en in het ziekenhuis al verschillende keren was ingebroken, stonden wij 's ochtends ook verrast naar de lege stereohoek te kijken. Ook Florence haar fluit was verdwenen. Nog dagen daarna zochten we vergeefs naar kleding, pannen, rekenmachine, etc. De wereldontvanger, ons kontakt met de buitenwereld, was ook weg.

In Nederland zullen we ons weer via TV en kranten op de hoogte stellen en nieuwe spullen kopen.

Wij maken ons op voor ons vertrek naar Nederland. De kaarten van Puk van Heel en Coen Moulijn doen ons beseffen dat we toch al weer een tijd uit Nederland weg zijn. En wat was ook al weer m'n pincodenummer?

Onderaan de brief staat altijd een Chilonga-gironummer. We hebben heel regelmatig grote en kleine giften binnengekregen. Daarvoor willen we iedereen heel hartelijk bedanken. Wat doen we ermee? We kopen essentiële medicijnen en andere middelen die hier niet verkrijgbaar zijn en apparatuur die we niet van ons ziekenhuisbudget (fl.140.000,=) kunnen betalen. Zo hebben we al verschillende lampen voor de operatiekamer gekocht en voor de verloskunde hebben we een doptone-instrument aangeschaft. Dit is een apparaat waarmee je de harttonen van een ongeboren kind kan horen. We hebben wel houten toeters, maar soms wil je zeker zijn van een trage of geen hartaktie van het kind. Tijdens ons verlof zullen we meer inkopen doen. De O.K zit te springen om verschillende instrumenten en ook onze apotheek heeft dringend een aantal medicijnen, zoals insuline nodig. En dat is hier niet te koop.

Zonder geld is dat niet mogelijk en wij zijn blij in Chilonga van jullie giften gebruik te kunnen maken. Nogmaals heel vriendelijk dank.