Dag van de Marrons

Het is stil op straat. In Suriname is er een avondklok van 9 uur ’s avonds tot 5 uur ’s ochtends. Die regel geldt ook voor feestdagen. Dus de marrondag wordt dit jaar gevierd met een totale lockdown; het uitgaansverbod geldt de hele dag. Of overdracht van covid-19 hierdoor beperkt wordt, is maar de vraag, want veel families zijn deze dag toch bij elkaar.

Op de marrondag wordt herdacht dat op 10 oktober 1760 de Ndjuka marronstam een overeenkomst tekende met de Nederlandse koloniale bezetter. Door deze ondertekening liet Nederland de marronstam voortaan met rust, maar verplichtte zij de Ndjuka’s om (nieuw) weggelopen slaven uit te leveren. Daarna volgden verdragen met andere stammen. Sinds 2010 is marrondag een officiële feestdag in Suriname.

Marrons zijn Afrikaanse slaven die wegliepen van de plantages en diep het binnenland introkken. De oude namen, bosnegers en boslandcreolen, worden hier nog veel gebruikt, vaak met een denigrerende toon. De naam marron wordt door de marronbevolking met trots gedragen en betekent vluchteling. 

Het leven in het binnenland was eeuwenlang niet eenvoudig. Zelfvoorzienend. Vis uit de rivier. Cassave van de kostgrondjes. Een kalebas om water uit te drinken. Maar met weinig kansen voor ontwikkeling; geen of minder goed onderwijs en weinig toegang tot betaalde banen. 

Gelukkig zijn er goede (rol)voorbeelden, zoals mijn counterpart die naast een baan als huisarts ook de tuberculosebestrijding coördineert. Er zijn ook minder goede voorbeelden, zoals vicepresident Brunswijk (60 jaar) die zichzelf onlangs opstelde in een wedstrijd van zijn voetbalteam tegen een team uit Honduras (https://nos.nl/artikel/2398771-opmerkelijk-surinaamse-vicepresident-brunswijk-60-voetbalt-in-concacaf-league). In de rust deelde hij nog wat bankbiljetten uit. Beide teams zijn uit de competitie gezet.

Elke dag lees ik met plezier de berichten in de Times of Suriname. Steevast staat op de voorkant een foto van ingedeukte of over de kop geslagen auto's. De toedracht wordt nauwkeurig beschreven, inclusief de schade aan de auto en verwondingen van bestuurders en passagiers. Het artikel eindigt vaak met vermelding of de bestuurder een rijbewijs had of alcohol had gedronken.

De krant schrijft ook veel over (huiselijk) geweld. De strafmaat is niet mild in Suriname. De winkeldief die bekende dat hij ‘een pak boutjes en vleeswaren’ uit een winkel had gestolen, kreeg 10 maanden onvoorwaardelijk. Dat hij twee kinderen te verzorgen heeft, deed niets af aan de strafmaat. Mohammed C kreeg 14 maanden voor het stelen van een laptop uit een auto. Hij was herkend op camerabeelden. De rechter geloofde zijn verhaal niet dat hij op straat liep met een zak roti. 

De Times of Suriname heeft ook een pagina met buitenlandse Telegraaf-achtige wetenswaardigheden. Zo weet ik nu dat een Russische arts een hersenschudding opliep nadat een boze echtgenoot hem klappen had gegeven. Deze dermatoloog had een hoofddoekdragende vrouw een compliment gegeven door te zeggen dat ze een mooie huid had. Dat ging de echtgenoot te ver waarna hij overging tot ‘het uitdelen van rake stoten’. 

Elke dag is er ook wel een (negatief) bericht over Nederland, zoals over de slapende gevangenisbewakers in Roermond.

Covid-19 houdt het land ook in haar greep. De vaccinatiegraad is nog niet hoog. Er is veel bijgeloof. Opmerkelijk is dat de prikdiensten afgelopen donderdag een 'prikactie' hielden voor een betere cao. Er werd niet gevaccineerd en geswabd!

Maar mijn missie in Suriname is de tuberculosebestrijding!
(Foto afgelopen donderdag tijdens een workshop)