Virtuele meetings

Het was even anders deze 2-daagse workshop ‘Active TB case finding in migrants’ die we deze week organiseerden voor het ECDC-project ‘Country support for TB elimination in Europe’. In februari vond de eerste workshop plaats in Athene voor Zuid-Europese landen, België en Duitsland. Dit keer dezelfde workshop voor de Scandinavische landen, Ierland, Nederland, Luxemburg en Frankrijk. Het Verenigd Koninkrijk mocht niet meer mee doen vanwege de uittreding uit de Europese Unie.

De migranten die naar de West- en Noord-Europese landen komen, zijn anders in samenstelling en aantal, dan bijv. in Italië en Griekenland. Ook de tbc-screeningsaanpak verschilt nogal; ook tussen deze deelnemende landen. Het woord heterogeniteit viel nogal eens. Maar het echte verschil was de virtuele omgeving waarin de workshop plaatsvond. Wij in het RIVM-gebouw en de deelnemers thuis of op hun kantoor. Een van de Deense deelnemers bleek bij de aanvang van het programma zelfs in Groenland te zijn; het was daar nog geen 5:00 uur in de ochtend in Nuuk. Alle hulpmiddelen, zoals Break-outs, Polls, Mentimeter, Padlets, etc. werden ingezet om de interactie tussen deelnemers te bevorderen. Het werd zeer gewaardeerd. Ook de presentaties vanuit Londen en Boston, via live-verbindingen. 

Dat was dinsdag en woensdag. Gisteravond bespraken we complexe tbc-patiënten in Suriname; vandaag organiseerden we een bijeenkomst voor het Nederlandse tbc-veld. Zes presentaties in 3 uur, onder andere over de impact van covid-19 op ons werk. Er werd een patiënt besproken die in het voorjaar verschillende keren antibiotica had gekregen van de huisarts na telefonisch consulten. Pas na een half jaar werd de diagnose open tuberculose gesteld. Of deze situaties nu vaker voorkomen dan voor de covid-19-tijd, is nog moeilijk te zeggen. Wel is duidelijk dat er veel minder immigranten en asielzoekers in Nederland komen en wordt dus ook minder tbc vastgesteld. De regio Zuidoost Groningen, met het grote asielzoekerscentrum in Ter Apel, kleurt voor het eerst sinds jaren niet meer donkerzwart op de tbc-kaart. Het is daar erg rustig. Het lijkt erop dat we dit jaar een forse daling van het aantal patiënten gaan zien, van circa 20%. 

Aan het eind vroegen we de deelnemers feedback te geven + een cijfer. 8,2 is best wel hoog!

En zo gaan de weken voort. Volgende week is de grote wereldtuberculoseconferentie. Sevilla was een mooie plaats om deze tijd van het jaar te zijn. Maar nu even niet. De 3500-4000 deelnemers die jaarlijks van overal op de wereld samenkomen, zullen nu vanuit hun huiskamer of zolderkamer inzoomen. Ik heb twee bijdragen, die ik vantevoren moest inspreken. Erg benieuwd hoe we volgende week onze weg vinden, en vooral hoe we elkaar toch nog een beetje kunnen ontmoeten.

We zijn een nieuwe wereld binnengestapt!

Een glossy

Ouders verzamelen heel wat frutsels van hun kinderen. Apetrots bewaren ze de tekening met de eerste krasjes die een huis moet voorstellen of de eerste geschreven letters of tekst. Zo ook wij. Mappen vol. Dat kwam ook omdat Florence in Ghana de (kleuter)juf was van Douwe en Koen, onze twee kinderen. En juffen gooien nooit iets weg. Ik trouwens ook niet. Als de tijd verstrijkt, verandert de waarde van de werkjes van de kinderen. Je zit niet meer middenin de ontwikkeling, met alle twijfels en zorgen die daar bij horen. En je weet de afloop. Twee prachtige volwassen zonen, die mooi in het leven staan. 

Zo begon het voorwoord van de glossy die ik vorige maand voor Douwe maakte, voor zijn 30ste verjaardag. Het idee kwam een paar weken voor zijn verjaardag. Het leek me een uitgelezen moment om door al die bewaarde spullen te gaan. Ik schatte de omvang van het werk in. Het zou een kortstondige megaklus worden, een eindsprint van twee weken, met nachtwerk. Want ja, waar bewaar je al die levenswerkjes. Het huis staat nog steeds op z’n kop met alle geopende dozen, mappen, fotoboeken, etc. Het resultaat is prachtig geworden en op tijd klaar! Als jullie eens langs komen dan kan ik een exemplaar laten zien, 92 pagina’s dik. Ook met veel persoonlijke verhalen die ik uiteraard niet allemaal online ga zetten.

Maar wel een paar... Sommige hebben al eens in een blog of rondzendbrief gestaan, zoals over zijn geboorte: http://gerarddevries.blogspot.com/1990/10/12-geboorte-van-douwe-mubanga.html. Elke nacht schreven verpleegkundigen en verloskundigen een rapport over de avond- en nachtdienst in het ziekenhuis in Zambia. Zo ook, het verslag van 'onze' bevalling en de geboorte van Douwe Mubanga. Het leest nog steeds als de dag van gisteren. ‘She came in at 21.00 hrs. with c/o being in true labour’ (ze kwam binnen met klachten van echte weeën). (…) ‘At 23.17 hrs. she progressed well to a SVD (Spontaneous Vertex/Vaginal Delivery) of a male live mature infant [who] cried immediately after birth.’ (ze beviel spontaan van een mannelijk levend voldragen kind die direct na de geboorte huilde). De bladzijde scheurde ik later uit het schriftje, het werd toch niet bewaard.

In 1993 vertrokken we naar Ghana. Bij de gate riep Douwe vrolijk naar de zwaaiende familie: ‘Dag jongens, ik kom zo terug. We gaan even naar Ghana.’ (http://gerarddevries.blogspot.com/1993/06/1-dag-jongens-ik-kom-zo-terug-we-gaan.html). Het jochie van bijna 3 jaar had niet door dat ‘even’ voor drie jaar zou zijn. In Ghana was hij volop bezig met uitvindingen. In het glossy-voorwoord schreef ik: “Dat je ontwerper, of beter gezegd, uitvinder wilde worden, was al vroeg duidelijk. Het betekent natuurlijk niet dat een kind wordt, waar hij of zij van droomt. Maar jou wil om te ontdekken was groot. Je uitte dat onder andere in tekeningen, waarvan een aantal in deze glossy zijn opgenomen. Het warme klimaat in Ghana inspireerde je om een auto te ontwikkelen. Op zonne-energie. Elon Musk was je voor om de productie van een elektrische auto commercieel op te zetten. Hij is ook twintig jaar ouder, dus wie weet, wat jij over twintig jaar doet. Wist je trouwens dat Elon Musk in Zuid-Afrika is geboren? Blijkbaar een goede bodem om over (zonne-)energie na te denken…".

'Solar car' met zonnepaneel en uiteraard de zon.

Tijdens ons verlof in Nederland mocht Douwe naar een plaatselijke kleuterschool. Een van zijn tekeningen verscheen in een nieuwsbrief.

Er zijn verschillende softwareprogramma’s waarin je glossies kunt maken. Ik gebruikte My Glossy (www.myglossy.nl). Het lukte me om in korte tijd snel de vaardigheden te krijgen voor het opmaken van pagina’s (een Mac-computer is dan wel erg handig) en mooie ‘spreads’ te maken. Dat was nodig, want ik wist dat de glossy en de opmaak aan de hoge professionele eisen van de ontvanger moest voldoen. 

Het papier van deze tekening/schildering was al aan het verbrokkelen

Dit lijkt wel een pre-historische grottekening, het bloed spat eraf

"Killing in the name of..." was een song van Race Against the Machine

Als je het optreden nog wil zien, dan kun je op deze link klikken: https://www.youtube.com/watch?v=_pjHvNxUq-o.

En dit is een andere 'Mubanga' productie: https://www.youtube.com/watch?v=6MY6w34wbvk&ab_channel=DouwedeVries. 

En dit zijn een paar hedendaagse Art-producten van Douwe

Douwe op zijn 30e verjaardag in een Zoom-gesprek met de Amerkinaanse verloskundige die de bevalling in 1990 begeleidde.

Toch nog IJsland

Teletekstbericht van 12 mei

De vrolijke je-toon in de SNP-mails veranderde ineens in ‘u’, toen SNP onze vakantie in juni annuleerde. Ik snapte het niet, want IJsland was een van de eerste landen die aankondigde dat toeristen weer welkom waren. En met een voucher liet ik me ook niet afschepen, daarvoor is de reisbranche te onzeker geworden. Na wat telefoontjes en mailtjes lukte het toch nog. Een paar dagen later dan gepland, zaten we op 1 juli met een mondmaskertje, op een volle vlucht naar Reykjavik. Geen broodje of drankje aan boord, maar daar hadden we ons al op voorbereid. Evenals op de coronatest op het vliegveld. Tegen de neusuitstrijk keek ik nog het meest op, maar het kriebelde alleen wat in m’n neus.

Mr Guy is in the House

Cloud gate ('The Bean') in het Millenium Park van de Britse kunstenaar Anish Kapoor

Ik ben in Chicago. Na New York en Los Angeles is Chicago de grootste stad van de Verenigde Staten. De stad heeft bijna 3 miljoen inwoners en ligt aan het Michiganmeer. Het kan hier stevig waaien tussen de wolkenkrabbers, vandaar de naam ‘Windy City’. Morgen begint hier de Union NAR TB Conferentie 2020. Amerikanen zijn dol op afkortingen. NAR staat voor ‘North American Regional’. ‘The Union’ is de wereld tbc-organisatie die elk jaar ook een wereldtuberculoseconferentie organiseert. Vorig jaar was deze in India (dit jaar in Sevilla). India heeft jaarlijks meer dan een miljoen tbc-patiënten. Goed dat de conferentie daar was, maar voor mij minder relevant. De NAR 2020 leek me interessanter, vanwege ook een Caribisch dagdeel, inclusief Suriname. Met Suriname hebben we vorig jaar een intentieverklaring getekend om vijf jaar samen te werken in de tbc-bestrijding. De conferentie is dus ook een goede gelegenheid om bij te praten met de twee Surinaamse collega’s die morgen komen.

Carl Grapentine (WFMT) pre-consert conversation

Ik ben een paar dagen eerder afgereisd. Op Wikipedia las ik dat het Chicago Symphony Orchestra (CSO) geldt als een van de vijf beste en mooist klinkende ter wereld. Bernard Haitink is twee jaar eerste dirigent van dit orkest geweest; Riccardo Muti is dat nu al tien jaar. 

Zondagmiddag speelde het CSO de tweede en vijfde symfonie van Beethoven. Er waren nog een paar kaarten beschikbaar. Met de jetlag was de middag voor mij de avond. Ideaal dus. Vooraf was er een pre-concert conversatie. Een stevige radioman van WFMT – wat een obesitas is hier – nam ons een half uurtje mee in het leven van Beethoven. De tweede symfonie schreef Beethoven in Heiligenstadt, een dorp bij Wenen, toen hij daar kuurde vanwege zijn toenemende doofheid. Hij was nog maar 32 jaar oud. De kuur hielp niet, maar hij bleef wel symfonieën schrijven. En de radioman liet allerlei stukjes horen van fast (allegro), slow (larghetto/andante/adagio) en fast (allegro) met een tussenstuk (scherzo). Ik begin klassieke muziek een beetje te begrijpen. Uiteraard ging hij ook in op de ‘four note theme’ (of motief): ta-ta-ta-TUM. Het stukje van P.D.Q. Bach (https://www.youtube.com/watch?v=f0vHpeUO5mw) dat hij liet horen is wel grappig, Monty Python-achtig. Het Beethovenconcert van CSO was astonishing. Wat een topklasse.

Schoolklas krijgt uitleg bij het schilderij 'Paris Street, Rainy Day' van Gustave Caillebotte

Tegenover het CSO ligt AIC, het Art Institute of Chicago (AIC), ontworpen in een Beaux-Arts stijl (in 1893) met in 2008 een uitbreiding, die eenvoudig de Modern Wing heet. Niet eerder heb ik een hele dag doorgebracht in een museum. Een genot om rond te lopen. Elke dag is er een guided tour. Onze gids besprak vier schilderijen. Pablo Picasso, Vasily Kandinsky, Marc Chagall en Andy Warhol. Hieronder een paar topstukken van het AIC.

Onze gids bij het schilderij 'White Crucifixion' van Marc Chagall

En bij de doek 'Big Electic Chair' van Andy Warhol

Two Sisters (On the Terrace), Pierre-Auguste Renoir

A Sunday on La Grande Jatte, Georges Seurat

The Bedroom, Vincent van Gogh

Improvisation No. 30 (Cannons), Vasily Kandinsky

Jacques and Berthe Lipchitz, Amedeo Modigliani (Modigliani stierf aan de gevolgen van tuberculose)

Farm near Duivendrecht, Piet Mondriaan

Elizabeth (Liz) Taylor, Andy Warhol

American Gothic, Grant Wood

CSO en AIC liggen aan de South Michigan Avenue (220 en 111). Het adres van mijn hotel is 1100 S Michigan Ave. Na elke straatblok gaat de nummering een 100-tal omhoog. Heel handig. De afstanden zijn goed te lopen. Parallel aan S Michigan Ave ligt S Wabash Ave. De metro (metra in Chicago) loopt hier over de straat. De achtervolgingsscene uit de Blues Brothers zou hier zo opgenomen kunnen zijn. 

S Wabash Ave

En over blues gesproken. Chicago is ook de city of the blues. Op 700 S Wabash Ave zag ik een blues café met de naam Buddy Guy’s Legends. Tussen 6 en 8 een gratis bluesband (Happy Hour) en daarna elke avond een live band voor 10, zaterdag voor 20 dollar. Daar moest ik dus zijn. Met een taco en een Green Line (lokaal bier) luisterde ik gisteravond eerst naar Linsey Alexander’s band. Geen onbekende in Chicago; wel daarbuiten. De andere live band was Brother John. De bediende vertelde me dat ‘Mr Guy in town’ was. De legende is dus nog niet dood. Still alive and kicking, met een vol tour schema. Vorige week speelde hij drie avonden in Miami, volgende week is hij in California. Deze week even geen concerten. Dezelfde bediende kwam even later naar me toe en zei dat ‘Mr Guy in the house’ was. Een oude wat kromme man – hij is geboren in 1936 – zat aan de bar met een Heinekenbiertje met ijs naar het basketbal te kijken. In zijn eigen huis…, want hij (de family Guy) is eigenaar van de bluesclub. Na afloop van Brother John’s optreden, trok Buddy zijn jasje uit, terwijl Brother John’s band een rustige bluesintro speelde en werd (nogmaals) aangekondigd dat ‘Mr Guy in the house’ was. En daar stond de bluesgigant. Wat een stem. Wat een volume. Wat een souplesse. Tien minuten vermaakte hij het 50-koppig publiek met z’n grapjes en vooral met z’n blues. Een levende legende.

Buddy Guy (rechts) en Brother John (links)

Me and Buddy Guy

Y uit Syrië

Afgelopen dagen organiseerde ik samen met drie collega’s een workshop in Athene over screening asielzoekers op tuberculose. Griekenland was zowel door ons, het RIVM, als onze opdrachtgever, het Europese ziektebestrijdingsprogramma (ECDC), uitgekozen als de meest geschikte plek om dit onderwerp met tien (vooral) Zuid-Europese landen te bespreken. Het coronavirus leek roet in het eten te gooien, maar alleen een van de twee Kroatische deelnemers moest afzeggen om ‘thuis’ voorbereidingen te treffen voor eventuele coronavirus-gevallen. 

Country posters op de ramen tijdens de workshop

Op de heenreis nam ik de ‘country posters’ nog even door die deelnemende landen over hun situatie hadden gemaakt. Het is een workshop, dus deelnemers moesten flink aan de slag, zowel voor als tijdens de workshop. Op de Griekse poster stond dat dagelijks 300 asielzoekers op de eilanden in de Egeïsche zee arriveren, vooral op Lesbos. De eilanden zitten helemaal vol. Momenteel bivakkeren daar ruim 40.000 asielzoekers, terwijl er maar capaciteit is voor 6.000. De tv-beelden zijn bekend van deze mensonterende omstandigheden: mensen die in de struiken onder zeil slapen en vuurtjes maken om zich te warmen. Want ook in Griekenland kan het koud zijn.

Halverwege de vlucht vroeg de jonge vrouw naast me of ik op vakantie ging. Ze leek me Grieks. Ik vertelde haar dat ik op pad was voor mijn werk. En zij vertelde haar indrukwekkende verhaal in accentloos Nederlands. Ze was 19 jaar. Met haar ouders was ze 9 jaar geleden uit Syrië vertrokken. De familie had slechte ervaringen met het bewind van Assad. Twee ooms waren door de vorige Assad, vader van de huidige president, twintig jaar gevangen gezet. Haar ooms waren intellectuelen die een bedreiging vormden voor het regime. Religie speelde minder mee, alhoewel Assad de sjiitische leer aanhangt (net zoals Iran) en zij soennitisch was/is. Het gezin vertrok dus uit Syrië om ergens anders een toekomst op te bouwen. Eerst naar Libanon, daarna naar Egypte, weer terug naar Libanon en vervolgens naar Turkije. De ouders huurden een huis in Turkije en probeerden werk te vinden. De kinderen gingen naar school. Zij sprak dus ook Turks; ik ga ervan uit accentloos. Maar ook in Turkije lukte het niet en na twee jaar raakte het geld op. Het zal een moeilijke beslissing zijn geweest, maar een weloverwogen. Vader ging met de boot naar Italië en reisde door verschillende landen naar Nederland om daar/asiel aan te vragen. En toen dat lukte kon de familie een jaar later overkomen om herenigd te worden. Na een half jaar in een azc kreeg het gezin een woning. De taal eigen maken was haar eerste prioriteit en dat deed ze via allerlei baantjes. Ze volgt nu Havo-volwassenonderwijs, doet dit jaar eindexamen, en wil daarna haar Vwo-diploma halen. En dan naar de universiteit. Geweldig te voelen wat een veerkracht en doorzettingsvermogen deze jonge vrouw heeft. Ze komt er wel. Meer dan dat. Het was een bijzonder gesprek met een 19-jarige, die in een situatie is beland waar we allemaal in kunnen komen. 

Bij de opening van de cursus vertelde ik kort haar verhaal. Het belangrijkste doel van de cursus was dat landen leren van elkaars ervaringen. De deelnemer uit Malta vertelde dat er die maandag weer een boot was gearriveerd met vluchtelingen. Gemiddeld heeft 1 op de 100 asielzoekers tuberculose als ze uit Afrika komen. De deelnemers, eigenlijk collega’s die de landelijke tbc-programma’s aansturen, zetten zich allemaal in voor een betere gezondheid van deze mensen. Maar het is een ‘disgrace’ dat Europa deze asielzoekers en de landen die hen als eerste opvangt, zo in de steek laat. 

Geen bezoek aan Athene zonder een bezoek aan de Acropolis

En aan het geweldige Akropolis museum