Familiekroniek 4: Lieuwe Dijkstra (1858-1917)

Lieuwe Dijkstra, mijn overgrootvader, was timmerman in Sebaldeburen, een dorp in de gemeente Grootegast. Ook zijn vader Jan en grootvader Lieuwe Idskes waren in hetzelfde dorp timmerman. Het vak ging van vader op zoon, of beter gezegd op zonen, want de ooms van Lieuwe werden ook timmerman, in de omliggende dorpen Grijpskerk, Leens en Zuidhorn. Het timmeren zit ook een beetje in mijn bloed, want ik timmerde als kind er heel wat op los en wilde lang timmerman worden. En soms voelde ik mij ook timmerman als ik orthopedische operaties uitvoerde in Zambia.

Advertentie 5 december 1852 (Lieuwe Idskes Dijkstra was 1 april 1851 overleden)

Lieuwe is het eerste kind van Jan Dijkstra en Pieterke Kooi. Vader Jan was eerder getrouwd met Jantje Veenstra. Uit dat huwelijk werden twee dochters geboren. Zijn eerste vrouw was nog maar 28 jaar toen ze stierf; het jongste kind, Jantje, 6 maanden oud. Dat Jan met een Kooi (her)trouwt is niet vreemd, want twee broers gingen hem al voor. Drie broers die met drie zussen trouwen lijkt me nogal bijzonder. Het beperkte wel het aantal neven en nichten van Lieuwe, want de negen neven en nichten aan moeders kant zijn dezelfde als aan vaderskant.

In de Kooi-familie is een opvallende gebeurtenis te melden. Want wat gebeurt er in april 1837, als beide ouders van Pieterke twee dagen na elkaar overlijden? Op donderdag 20 april overlijdt moeder Hindrikje in huis 376 in Briltil en op zaterdagavond vader Klaas, die op dat moment tolgaarder is. In één klap zijn zes kinderen wees, de oudste Itje, nog geen 14 jaar, Pieterke 6 jaar en het jongste kind 2 jaar oud. 

De zoektocht in de krantenarchieven levert een advertentie op van een notaris die vraagt of mensen nog iets te vorderen hebben. In de notarisboeken vind ik geen akte terug, dus was er waarschijnlijk niet veel te halen. De weeskinderen zullen wel bij familie zijn opgegroeid. En mooi dat later de zussen Itje, Geertje en Pieterke met Jacob, Geert en Lieuwe Dijkstra trouwen, daar een nieuwe familie krijgen en zelf nieuwe families stichten.

Pieterke Kooi overlijdt in 1879. In het bevolkingsregisterboek dat in 1880 opnieuw begint, staan de mannen Dijkstra onder elkaar: vader Jan (timmerman), zonen Lieuwe (timmerman), Albert en Hendrik (timmerman). En daaronder (half)zus Jantje die in 1879 terug is gekomen in het gezin. 

Lieuwe verhuist in 1888 naar huisnummer 54 als hij met Martje Nienhuis trouwt. Hij zet daar de timmeractiviteiten voort. Mijn oom vertelde dat opa Lieuwe soms met een timmerkist door het dorp liep, als hij geen werk had, om de indruk te wekken dat hij dat wel had.

Lieuwe sterft relatief jong, na een langdurige ziekte, zoals op de rouwkaart is geschreven. Het is al meer dan 100 jaar geleden dat hij overleed. Zijn graf en die van zijn vrouw Martje zijn nog aanwezig op het kerkhof het midden in het dorp Sebaldeburen. Bij mijn laatste bezoek was het opschrift bijna niet meer te lezen. De grafmonumentenspecialist die ik raadpleegde, liet weten dat je de steen het beste met chloor en borstel kon schoonmaken. Dat heb ik deze week gedaan samen met een nicht. Het was een mooi ritueel aan het eind van mijn wandeltocht. Ik grapte tegen haar dat we bij de tekst 'hunne kinderen' (onderaan de steen) nu in graffiti er wel bij konden schrijven: 'en hunne achterkleinkinderen 13/9/2023'.